Namlu av tüfeklerinde fişekten çıkan saçmaları hedefe doğru yönlendirmeye yaranan tüfeğin en önemli parçalarından biridir. Namlu iç çapı, namlunun sonuna doğru daralarak ucundaki şok kısmını oluşturur. Standart olarak çoğu tüfek firmaları 61cm, 66cm, 71cm ve 76 cm namlu üretimi yapmaktadır. Kısa namlulu tüfekler uzun namlulu tüfeklere göre ava doğru daha rahat hedef alır. Büyük ve durağan avlarda özelikle daha rahat hedef alınabilmesi için 61cm namlular kabul görürken, daha uzak avlar için ise (kaz – ördek ) 76cm namlular seçilmektedir. En fazla yanlış bilinen bir konu da uzun namlu boyunun atılan tek kurşunun mesafesini arttırdığıdır. Namlu boyu atacağınız saçmanın dağılımını etkiler. Kısa namlu ile atılan saçma ile uzun namlu ile atılan saçmanın açılma mesafesi farklıdır. Yazının devamında bu söylediğimi rakamsal olarak da bulabileceksiniz.
Şok seçimi,
Eski zamanlarda avcılar şokları tüfek namlularının ucunda bulunmamasından dolayı uygun şoku seçmek için tüfeği veya namluyu da değiştirme zorunluluğu yaşıyorlardı. Her ne kadar tüfek firmaları av a göre namlu üretseler de bu çok masraflı bir seçim oluyordu. Bu da zamanlar firmaları daha pratik bir çözüm bulmaya itti, “Choke”. İlk çıktıklarında el ile çıkarmak suretiyle dıştan bilezik şeklindeki şoklar kullanıldı. İlerleyen zamanlarda ise şuan kullanılan, bir anahtar yardımıyla sökülebilen, namlunun içine açılmış olan dişlere yerleşen şoklar üretilmeye başlandı. Genel anlamda bilinmesi gereken choke’ların “ne kadar” daralma yaptığı ve bu daralmayla ne kadar bir saçma dağılım oranı sağlaması gerektiğidir. Şoklar derecelerine göre saçmaları değişik grupmanlar yaparlar. Uluslar arası standartlara göre 36.5 metre mesafede 76 cm çapında bir daireye değişik şoklar ile yapılan çalışmaların detayını aşağıda bulabilirsiniz; Test yapılan tüfek 12 kalibre olup, 70mm’lik kartuşlar kullanılmıştır.
5 Numara Silindir Şok;
5 numara takılmışbir namludan çıkan saçma grubu, namlu çıkış ağzından itibaren açılıp hemen genişlemeye başlar. 36.5 m uzaklıktaki 76cm lik hedef kağıdına %40 saçma isabet eder.
4 Numara Şok;
4 numara takılmışbir namludan çıkan saçma grubu, namlu çıkış ağzından itibaren açılıp hemen genişlemeye başlar. 36.5 m uzaklıktaki 76cm lik hedef kağıdına %50 saçma isabet eder. Bu şok skeet atıcıları tarafından tercih edilir.
3 Numara Şok;
3 numara takılmışbir namludan çıkan saçma grubu, namlu çıkış ağzından itibaren açılıp hemen genişlemeye başlar. 36.5 m uzaklıktaki 76cm lik hedef kağıdına %60 saçma isabet eder.
2 Numara Şok;
2 numara takılmışbir namludan çıkan saçma grubu, namlu çıkış ağzından itibaren açılıp hemen genişlemeye başlar. 36.5 m uzaklıktaki 76cm lik hedef kağıdına %65saçma isabet eder.
1 Numara Şok;
1 numara takılmışbir namludan çıkan saçma grubu, namlu çıkış ağzından itibaren açılıp hemen genişlemeye başlar. 36.5 m uzaklıktaki 76cm lik hedef kağıdına %70 saçma isabet eder.
Kısaca yazmak gerekirse:
5 no silindir şok, saçmalarının % 40 ını
4 numara şok % 50 sini
3 numara şok % 60 ını
2 numara şok % 65 ini
1 numara şok % 70 ini kağıt üzerine toplar.
Namlu şokları aşağıda görülen şok işaretleri veya namlu altında kontrol damgaları yanında verilen çap ölçüleri ile belirtilir.
Şoksuz = Cylinder veya 5 no
¼ Şok = Imroved Cylinder veya 4 no
½ Şok = Modified veya 3 no
¾ Şok = Improved Modified veya 2 no
Tam Şok = Full veya 1 no
Şoklar av tüfeğinin etkili atış mesafesini de etkiler. Nasıl derseniz? Silindir şok ile 25 m mesafede elde edilen %50’lik bir saçma grupmanı, 4 numara ile 35 m’de , 3 numara ile 45 m’de , 2 numara ile 50 m’de, 1 numara ile 55 m’de elde edilir.
5 numara (*****) 17m. 30m.
4 numara (****) 20m. 35m.
3 numara (***) 22m. 40m.
2 numara (**) 25m. 45m.
1 numara (*) 27m. 75m.
1 numaralı şok ile mevcut atış mesafesi aslında maksimum 55 mt. dir. ancak bu şok ile +0 gurubu yani 01 02 03 04 saçma numaralı fişekler atıldığında 75 mt ye kadar menzil oluşur.
Vurulacak hedefin büyüklüğüne, uzaklığına göre seçim yapılması gerektiğinde; bıldırcın, çulluk, trap-skeet plağı silindir şok veya 4 numara şok. Kaz, ördek gibi uzak uçan avlar için ise tam şok yani 1 numara şok kullanılmalıdır. Ucunda şok olan bir tüfeğiniz ile tek kurşun atmak istediğinizde 5 veya 4 numara dışında şok kullanırsanız tüfeğin namlusuna zarar verme ihtimaliniz artar bunun sakın unutmayın.
Benim gibi 20 kalibre bir tüfek kullanan avcı iseniz, 20 kalibre tüfeğimiz uzun mesafeli atışlarda (kaz – ördek) aynı şoklu olan 12 kalibre bir tüfek kadar etkili olmaz. Fakat bunun yanı sıra çok yürünecek, ufak hedeflere atılacak bir avda 20 kalibrenin yerini hiçbir şey tutmaz
Nasıl gideceğimiz ava göre kıyafetimizi seçiyorsak, gideceğimiz ava göre de namlu ve şok seçimimizi çok iyi yapmamız gerekiyor. Bu seçim bize daha fazla verimli bir av zamanı sunar. Eğer ördek avına saz desen bir takım giyiyor, saz desen bir ördek düdüğü kullanıyorsak tüfeğimiz de, şokumuz da bu ortama uygun olmalıdır…
Rastgele dostlar...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder